به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا در صفحه مجازی خود به «تفاوت مدرنیته در ایران و غرب» پرداخته و نوشته است:
مدرنیته، شاخصها و ابعاد مختلفی دارد. یکی از شاخصهای مهم آن، مسئله منورالفکری است. واژه «اینلایترمنت» را در صدر مشروطه به منورالفکری ترجمه میکردند و این یکی از ویژگیهایی است که در تحولات سیصد، چهارصد سال، سایهاش سنگینی میکرده؛ وقتی منورالفکری افول میکند، گویی که مدرنیته دارد غروب میکند.
منورالفکری در سدههای نخستین، بیشتر با «راسنینالیزم» و نوعی عقلگرایی همراه هست؛ بعدها بُعد نظری این عقلگرایی، در نزد کانت فرو میریزد و سعی میشود بُعد عملیاش حفظ گردد.
در ادامه هم در نزد نوکانتیها، بُعد عملی آن اعتبار خود را از دست میدهد و بیشتر در قرن ۱۹، نوعی «آمپرسیسم» و حسگرایی است که مسلط میشود؛ اما همان داعیههای منورالفکری را دارد.
مسایل و مشکلاتی در درون دنیای غرب در قرن ۱۸ و ۱۹ رخ میدهد که جریانهای فکری برای حل آن بسیج میشود؛ مسأله «اینتلکتولتی» و روشنفکری با بار چپ، باز در دامن خود، همین منورالفکری را شکل میدهد. بعد هم که جریان «ساینتیسم» و علمگرایی، با توجه به مباحثی که در طول قرن ۲۰ در حوزه فلسفه علم مطرح میشود، به بحران بزرگی گرفتار میگردد و بحثهای پُست مدرن به وجود میآید. در اینجا مثل اینکه روشنفکری به افول میرسد.
حال اگر بخواهیم مدرنیته در ایران را بررسی کنیم، به نظر میرسد شیوه مقایسهای، شیوه مناسبی باشد؛ یعنی ببینیم مدرنیته در غرب، چه ویژگیهایی داشت و در جامعه ایران چه ویژگیهایی داشته است؟